NRGD jaarplan 2023

Jaarplan | 22-02-2023

Waar staan wij voor?

Het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen is de forensische kwaliteitsorganisatie voor de rechtspraak in Nederland. Samenwerking in binnen- en buitenland staat hierbij voorop. Het NRGD zorgt ervoor dat forensisch onderzoekers en hun rapportages voldoen aan (inter)nationaal geldende normen. Daardoor kunnen belanghebbenden vertrouwen hebben in de kwaliteit van forensisch deskundigenonderzoek.
Als onafhankelijke en transparante organisatie bevordert en waarborgt het NRGD de kwaliteit van de forensische expertise. Ook wordt de ontwikkeling van de kwaliteit van het forensisch veld als geheel gestimuleerd. Het NRGD concentreert zich op regulering, advisering en kennisuitwisseling.

Kwaliteit bevorderen

Het NRGD bevordert forensische deskundigheid door – samen met deskundigen en (inter)nationale ketenpartners – kwaliteitsnormen te ontwikkelen voor een breed spectrum van deskundigheidsgebieden. Per deskundigheidsgebied worden voor wat betreft de vereiste kennis, ervaring en beroepsattitude uniforme, objectieve en transparante normen gesteld.

De kwaliteitsnormen richten zich tevens op verdere kennisontwikkeling. Ter verdere bevordering van professionalisering zullen de gestelde normen dan ook worden doorontwikkeld. Deze aanscherping, uitbreiding en actualisatie van de normen is een middel om de kwaliteit van de geregistreerde deskundigen en van de nieuwe toetreders stapsgewijs door te ontwikkelen en op een nog hoger plan te brengen. Ook wordt waar nodig de organisatie van bij- en nascholing gestimuleerd zodat continue kwaliteitsborging ontstaat en (her)toetsing op efficiënte wijze kan plaatsvinden.

Kwaliteit waarborgen

Het NRGD waarborgt forensische kwaliteit door deskundigen die zich laten registreren in het register te toetsen aan de voor het betreffende veld vastgestelde normen en deze toetsing elke vijf jaren te herhalen aan de dan geldende normen. Dit gebeurt in combinatie met erkenning van opleidingen. Het College gerechtelijk deskundigen beslist over toelating tot het register en heeft tevens de bevoegdheid over te gaan tot doorhaling indien een deskundige niet meer aan de normen of de gedragscode voldoet.

Kwaliteit zichtbaar maken

Het NRGD maakt forensische deskundigheid zichtbaar, onder meer door het landelijk openbaar maken van de gegevens van geregistreerde deskundigen. Het NRGD heeft tevens een vraagbaakfunctie voor gebruikers en deskundigen, echter het bemiddelt niet tussen deskundigen en degenen die deskundigen zoeken. Het kan wel zijn kennis op dit gebied ter beschikking stellen.

De deskundigheidsgebieden

Actualisering normen

Forensische Psychiatrie, Psychologie en Orthopedagogiek (FPPO)

In 2022 is gestart met de herziening van de richtlijn van de Nederlandse Vereniging van Psychiatrie en de richtlijn forensisch psychologen van het NIP. 2023 zal onder andere in het teken staan van de vaststelling van deze nieuwe richtlijn voor psychiaters en psychologen. De invulling van deze richtlijn heeft mogelijk impact op het beoordelingskader FPPO. Zo nodig zal het beoordelingskader FPPO vervolgens aangepast worden.

DNA

Voor wat betreft DNA heeft het veld in de afgelopen paar jaar veel ontwikkelingen doorgemaakt. Het NRGD wil het veld de tijd geven om te wennen aan de aanpassingen die gemaakt zijn in de verschillende beoordelingskaders. Signalen van onze toetsers zijn belangrijk en daarom wordt er in 2023 ter bevordering van het DNA Activity Level veld een intervisie bijeenkomst gehouden om deze signalen op te halen. Ook zal er gestart worden met de internationale samenwerking op het gebied van het toetsen van DNA-deskundigen.

DFO

Dit snel veranderende deskundigheidsgebied vraagt een doorlopende doorontwikkeling van het beoordelingskader. Dit gebeurt in samenwerking met onze toetsers en (internationale) geregistreerde deskundigen. Hiertoe behoort ook een nader onderzoek naar een mogelijke herziening dan wel uitbreiding of samenvoeging van de deelgebieden. De input die het NRGD gekregen heeft tijdens de drukbezochte brainstormsessie op EAFS 2022 in Stockholm wordt hier uiteraard in meegenomen.

Legal Psychology/Rechtspsychologie

Binnen dit gebied staat werving van extra deskundigen en toetsers in 2023 centraal. Verder zal conform beleid ook het beoordelingskader geëvalueerd worden, evenals de toetsingsprocedure.

Recente openstelling en eerste toetsingen

Gunshot residue/Schotrestenonderzoek (GSR)

In oktober 2022 is het deskundigheidsgebied GSR opengesteld voor aanvragen om registratie. Met de normering van dit gebied kan voortaan het hele palet aan NRGD-geregistreerde deskundigen die te maken hebben met misdrijven waar vuurwapens bij betrokken zijn, rechtstreeks benoemd worden door het Openbaar Ministerie. Zoals gebruikelijk is bij een nieuw te openen gebied, worden de eerste aanvragen geclusterd. 2023 zal dan ook in het teken staan van toetsingen.

Forensisch Medisch Onderzoek

De eerste deskundigen en toetsers zijn binnen het deskundigheidsgebied Forensisch Medisch Onderzoek in 2022 geregistreerd. De feedback van de eerste toetsingen zal verwerkt worden in het beoordelingskader daar waar nodig. Het NRGD verwacht nog meer aanvragen te ontvangen vanuit het veld en deze te toetsen. Verder zal er in 2023 ook verder gewerkt worden aan de erkenning van de opleiding Forensische Geneeskunde van de NSPOH.

Kwetsbare gebieden

Handschrift/ Wet wapens en munitie

Deze twee deskundigheidsgebieden hebben met elkaar gemeen dat er sprake is van een beperkt aantal ingeschreven deskundigen en/of toetsers. Voor wat betreft Handschrift willen we in 2023 een vervolg geven aan de in 2022 gestarte evaluatie van het huidige deskundigheidsgebied en verder kijken naar de mogelijkheden tot uitbreiding van het aantal geregistreerde deskundigen. Daarnaast zetten we ook uiteraard in op de werving van (internationale) deskundigen en toetsers.

Eenzelfde problematiek speelt bij het deskundigheidsgebied Wet wapens en munitie. Ook daar onderzoeken wij de mogelijkheden tot uitbreiding van de pool van deskundigen. Gezien het specifiek nationale juridische kader van dit deskundigheidsgebied, beperkt deze zoektocht zich tot Nederland.

Afhandeling aanvragen tot (her)registratie

Conform de aanschrijfbrief zet het NRGD ook in 2023 in op voortgaande (her)registratie van deskundigen in strafzaken. Het gaat dan om de afhandeling van aanvragen tot (her)registratie in reeds genormeerde deskundigheidsgebieden en nieuwe deskundigheidsgebieden. In het jaar 2023 worden in totaal zo’n 185 (her)aanvragen verwacht. Daarnaast zien we dat door het erkenningsbeleid de nieuw opgeleide PJ-rapporteurs (40) naar verwachting administratief zullen instromen. In totaal komt het op circa 225 aanvragen.

Normering volgend(e) gebied(en)

Forensisch Financieel Onderzoek

In het toekomstige deskundigheidsgebied Forensisch Financieel Onderzoek (voorheen Forensische Accountancy) wordt in 2023 de lijn gevolgd die is ingezet in 2021. Sinds die tijd zijn er vijf NAC-bijeenkomsten geweest, waarin met deskundigen uit de doelgroep en een jurist het deskundigheidsgebied omlijnd wordt. In het begin van 2023 is het de bedoeling dat het zogenoemde Beoordelingskader op hoofdpunten is vastgesteld en wellicht op detailniveau nog wordt aangepast. Wanneer het Beoordelingskader door de NAC is vastgesteld gaat dit ter openbare consultatie naar verschillende geïnteresseerden in het veld, samenwerkingspartners en de beroepsorganisatie. Ook wordt het ter consultatie op de website van het NRGD gepubliceerd. Nadat deze input besproken en waar nodig verwerkt is, wordt het Beoordelingskader voorgelegd aan het College.

Forensisch Financieel Onderzoek en de kwaliteit hiervan staan veelvuldig op de agenda, niet alleen bij AFM, NBA, Kwartiermakers en Ministeries maar ook in de media wordt regelmatig besproken wat er gaande is en wat er ontbreekt. Fraudedetectie, verscherpte controle, splitsing tussen controle en advies, het is een kleine greep uit belangrijke ontwikkelingen binnen het veld. Voor het NRGD is het belangrijk om via onze partners op de hoogte te blijven van deze ontwikkelingen en waar mogelijk te zorgen voor verbinding door aandacht te vragen voor kwaliteit van forensisch financieel onderzoek. In 2023 wordt daarom ingezet op het onderhouden van het contact met onder andere de NBA, de NOvA, de Accountantskamer, en verschillende accountantskantoren die wellicht nog niet op de hoogte zijn van de aanstaande normering bij het NRGD.

Bloodstain Pattern Analysis/Bloedspoorpatroonanalyse (BPA)

De eerste expertmeeting heeft plaatsgevonden en er is een normeringsadviescommissie (NAC) gevormd. In 2023 zal deze NAC officieel starten met het normeren van dit gebied.

Forensische Radiologie

In 2021 is een enquête verspreid onder gebruikers van het register, het NFI en TMFI om na te gaan welke deskundigheidsgebieden volgens het veld de meeste prioriteit van het NRGD zouden moeten krijgen bij het normeren. De resultaten lieten een afgetekende top drie zien, gevolgd door een zestal andere deskundigheidsgebieden. In de eerste helft van 2022 heeft het College besloten dat het gebied Forensische Radiologie als eerstvolgende nieuwe gebied genormeerd zal gaan worden. Daarnaast zullen de mogelijkheden om tot een normering van Dactyloscopie en Beeldonderzoek en Biometrie te komen nader worden onderzocht.

Wetgeving Bestuur en Civiel

Er bestaat geen duidelijke scheiding qua forensische deskundigheid tussen het strafrecht en bestuurs- en civiel recht. Forensische kennis wordt gebruikt in diverse rechtsgebieden. Denk aan handschrift, digitaal onderzoek, verwantschapsonderzoek of forensisch financieel onderzoek. Dit blijkt ook uit het feit dat de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StAB) ook meer en meer in het strafrecht rapporteert en onderdeel is geworden van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Voor daadwerkelijke uitbreiding naar het bestuurs- en civiele recht is wettelijke borging vereist. In 2022 is opnieuw flink ingezet om te komen tot deze wettelijke borging. Dit zal een vervolg hebben in 2023.

Erkenningen

Het NRGD is in een afrondende fase van gesprekken met het NFI om de opleidingen van het NFI te erkennen. Erkenning van de opleiding door het NRGD levert voor zowel het NFI als het NRGD voordelen op. De dubbele toetsing, het examen bij het NFI om tekenbevoegd te worden en de toetsing bij het NRGD, wordt met deze erkenning teruggebracht tot één toetsing. De toetsing vindt plaats bij het NFI, met in de examencommissie een gecommitteerde vanuit het NRGD. Het NRGD is in gesprek met het NFI om te bezien onder welke voorwaarden de opleiding van het NFI erkend zou kunnen worden. In 2023 zullen naar verwachting deze gesprekken afgerond worden en zal een daadwekelijk erkenning gerealiseerd kunnen worden.

Verder is het NRGD bezig, in het kader van verbetering van de forensische geneeskunde in Nederland, met het voorbereiden van een externe visitatie voor de opleiding forensische geneeskunde van de NSPOH. Daarnaast is het NRGD ook in gesprek met het StAB om te bezien welke mogelijkheden er zijn tot erkenning van opleidingen. Hier speelt echter ook het vraagstuk van het ontbreken van een wettelijke bevoegdheid om deze deskundigen die rapporteren buiten het strafrecht te kunnen registreren.

Contra-expertise

In het belang van de rechtsgang probeert het register (in lijn met de wens van de minister en de Tweede Kamer) een breed aanbod van deskundigen te bevatten. In de Nederlandse context houdt dat in dat het NRGD-deskundigen van diverse werkgevers in haar register heeft opgenomen. Het aantal deskundigen van private aanbieders is echter nu nog steeds zeer beperkt. Het NRGD is met de minister van mening dat de beschikbaarheid van voldoende competente contra-deskundigen van belang is voor de gehele rechtsgang.

Het succes hiervan bij natuurwetenschappelijke deskundigheidsgebieden is echter vooral afhankelijk van het daadwerkelijk creëren van aanbod voor private/commerciële partijen. Door de overdracht van werkzaamheden van het NFI naar de private markt zal het aantal deskundigen dat ook contra-expertise kan doen toenemen. Belangrijk hierbij is dat voor deze deskundigen ook de verplichting geldt dat zij zich registreren in het NRGD, zodat de kwaliteit van deze deskundigen voor de rechter geborgd is.

Het NRGD neemt deel aan een werkgroep Sourcing die met voorstellen moet komen om de beschikbare gelden zodanig te besteden dat het tot het noodzakelijk behoud van contra-deskundigheid leidt.

Ook binnen het deskundigheidsgebied Forensische Psychiatrie, Psychologie en Orthopedagogiek (FFPO) speelt de vraag om voldoende mogelijkheden tot contra-expertise. In 2022 hebben er twee kennismiddagen plaatsgevonden die gingen over rapporteren voor de verdediging. Daaruit blijkt een duidelijke positieve ontwikkeling waar het de bereidheid van deskundigen betreft als het gaat om te rapporteren voor de verdediging. Ook in 2023 zal het NRGD deze ontwikkeling blijven volgen en blijven steunen. Dit betreft onder andere het meer aandacht vragen bij de advocaat voor bemiddeling door het NIFP, meer aandacht vragen bij rapporteurs voor het rapporteren voor de verdediging en het verder uitwerken van het beleid rondom de bemiddeling door het NIFP voor rapporteren in opdracht van de advocatuur.

Onderzoek alternatieve toetsingswijze

De toetsingsprocedure van het NRGD concentreert zich momenteel op de toetsing van de deskundigheid aan de hand van zaaksrapporten, een curriculum vitae, en continuing professional development. De schriftelijke toetsing wordt eventueel aangevuld met een mondeling. De zaaksrapporten moeten in de breedte voldoende informatie bevatten om toetsbaar te zijn. Dat leidt soms tot niet toetsbare situaties, vooral waar het deskundigen betreft die contra-onderzoek verrichten. Om de competenties van dergelijke deskundigen vast te stellen kent het NRGD nog geen -alternatieve- procedure. Het NRGD wil openstaan voor alle competente deskundigen die in het recht optreden. In dat kader zal het NRGD onderzoeken of een passende toetsingswijze in de rede ligt, zodat ook deskundigen die niet (meer) de standaardrapporten opstellen toch in het NRGD kunnen worden opgenomen.

Advisering

Het NRGD heeft de afgelopen twaalf jaar een plaats verworven in het dynamische veld van forensische expertise. Dat geldt niet alleen ten aanzien van het individuele normeren, maar ook in toenemende mate, waar het gaat om de borging van forensische kwaliteit in zijn geheel. Door onze ervaring en onafhankelijke positie kunnen wij in lijn met de visie uit 2018¹ bij dergelijke dossiers van toegevoegde waarde zijn. Wij willen deze mogelijkheden blijven verkennen in overleg met ketenpartners en departement.

¹ Visie op forensisch onderzoek, d.d. 6 november 2018
 

Feitelijk versus interpretatief

Verschillende soorten onderzoek worden steeds vaker uitgevoerd door of overgeheveld van het NFI naar de Politie. Denk bijvoorbeeld aan digitaal onderzoek. In digitaal onderzoek zitten onmiskenbaar interpretatieve aspecten. Dit heeft ook de Deventer moordzaak laten zien. Het NRGD is van mening dat onderscheid moet worden gemaakt tussen feitelijk (factual) onderzoek en interpretatief (interpretative) onderzoek. In het belang van de rechtspraak zou, daar waar het gaat om interpretatief onderzoek, een registratie in (dan wel certificering door) het NRGD een vereiste moeten zijn, ongeacht wie dit type onderzoek verricht.

Ook bij DNA-onderzoek is het essentieel om scherp onderscheid te maken tussen het (feitelijk) vaststellen van een profiel (subsource) en het interpreteren van complexe profielen (source) en al helemaal welke relatie er is tussen de vindplaats van het DNA en de toedracht van het delict (zie de Puttense Moordzaak). Dit is ook bij toxicologie aan de orde. Het gaat dan om het maken van onderscheid tussen het vaststellen van welke stof in het bloed wordt aangetroffen en wat het (dodelijke) effect ervan is geweest op het slachtoffer (zie de zaak Lucia de B).
In het huidige besluit DNA-onderzoek in strafzaken is de enige inhoudelijke eis dat het laboratorium beschikt over een accreditatie. Accreditatie alleen is onvoldoende om kwaliteit van forensisch onderzoek in alle gevallen te waarborgen. Accreditatie gaat over welke methode gebruikt wordt en richt zich niet op de competenties van de individuele deskundige die een forensische interpretatie verricht.

Ook in 2023 zal het NRGD zich sterk maken om het vertrouwen in de rechtspraak te vergroten. Een duidelijk onderscheid tussen feitelijk en interpretatief onderzoek en - in lijn met de visie van de minister op forensisch onderzoek - een vereiste dat interpretatief onderzoek door een objectief gekwalificeerde deskundige wordt gedaan, zal een speerpunt zijn voor 2023 en daarna.

Ad Hoc-deskundigheid

Ook voor deskundigheidsgebieden die niet zijn opgenomen in het register biedt het NRGD een handreiking om de kwaliteit van deskundigeninzet in de rechtspraak te waarborgen. In 2020 heeft het NRGD een vijftal instrumenten op haar website gepubliceerd om de kwaliteit van rapportages van Ad Hoc-deskundigen in het strafrecht beter te borgen.

Zo hebben deskundigen voortaan een forensisch rapportagesjabloon tot hun beschikking bij het schrijven van hun rapport. Ook wordt met een deskundigenoverzicht een handreiking gedaan aan rechters-/raadsheren-commissaris en advocaten om een passende deskundige voor hun onderzoeksvraag te vinden.

In 2023 zal het NRGD de Ad Hoc-instrumenten evalueren en zo nodig aanpassen. Verder is het NRGD aan het onderzoeken of de Ad Hoc-tools ook beschikbaar gemaakt kunnen worden voor de civiele en bestuursrechtspraak. Indien de uitkomst van dit onderzoek positief is, zal dit naar verwachting in 2023 uitgerold worden.

Kennisuitwisseling

Door te investeren in kennisontwikkeling snijdt het mes aan twee kanten. Door actief met aanvragers en gebruikers te communiceren over kwaliteitskwesties neemt niet alleen hun kennis toe, maar worden zij ook gestimuleerd aan hun eigen kwaliteit te werken. Daarnaast is het voor het NRGD essentieel om op deze wijze voeling te blijven houden met het veld, zodat door het NRGD nagegaan kan worden of de normen en eisen die wij per deskundigheidsgebied stellen nog steeds up-to-date zijn.

Ketenoverleg

De visie van het NRGD vraagt om actieve kwaliteitsbevordering. Hiertoe is de keten van groot belang. Ketenpartners zijn immers ieder op hun eigen wijze in meer of mindere mate bezig met kwaliteitsborging. Afstemming en kennisuitwisseling doen zij vaak nog los van elkaar. Het is daarom van belang om zowel bilateraal als door de hele keten heen de verbinding te versterken, ook al lopen de visies soms uiteen. Het NRGD is betrokken bij de stuurgroep Forensisch onderzoek/Sourcing.

Context informatie

Het NRGD ziet soms exact de ‘bottlenecks’ waar het de samenwerking binnen de keten betreft. Als een objectief instituut kan het NRGD een algemeen beeld vormen en schetsen van de forensisch technische kwaliteitsprocessen binnen de keten. Dat gezegd hebbende valt het op dat voor meerdere deskundigheidsgebieden discussie ontstaan is over de omgang met context informatie binnen de keten. De discussie betreft onder andere de vraag wanneer, welke en hoeveel (of hoe weinig) informatie de deskundige nodig heeft om zijn of haar werk goed te kunnen doen zonder onnodig beïnvloed te worden door overbodige info. Dit zijn relevante vragen voor het NRGD, omdat het antwoord op de vraag hoeveel informatie de deskundige krijgt, tevens van belang is voor de normen die wij aan de deskundigen stellen. Als voorbeeld kijken wij naar forensische pathologie. Op het moment dat de forensisch patholoog geen context informatie krijgt over bijvoorbeeld de omstandigheden waarin een lijk is gevonden, kan van deze deskundige ook niet verwacht worden dat hij of zij een compleet beeld geeft over de aard van overleden (manner of death), maar slechts over de directe oorzaak van overlijden.

Deze problematiek geeft ons aanleiding om een expertoverleg te organiseren om de discussie over de omgang met context informatie aan te gaan met de keten.

Enquête Advocatuur

Het NRGD zal in samenwerking met de Universiteit Maastricht een enquête verspreiden onder Nederlandse strafrechtadvocaten. Met de enquête wil het NRGD-informatie ophalen over:

1. ervaringen met en eventuele problematiek rondom de benoeming van een (NRGD-geregistreerde) deskundige;
2. de bekendheid van het NRGD binnen de strafrechtadvocatuur;
3. en waar de behoeftes vanuit de strafrechtadvocatuur m.b.t. het NRGD liggen.

In 2023 worden de resultaten verwerkt en zal het NRGD die gebruiken om verder in gesprek te gaan met deze beroepsgroep en eventueel met andere ketenpartners.

Congressen/symposia etc.

Het is van essentieel belang dat het NRGD goed op de hoogte blijft van ontwikkelingen op de respectieve gebieden. Hierdoor kan het NRGD aan zijn wettelijke taak voldoen en wordt het draagvlak vergroot. Ook in 2023 zal het NRGD actief contacten onderhouden met ‘het veld’. Het NRGD spreekt, fysiek of digitaal, waar mogelijk op congressen zoals het Europese congres EAFS, het internationale IAFS 2023 en IABPA 2023, neemt deel aan projectteams, geeft voorlichting middels gastcolleges, etc.

Bedrijfsvoering

In het kader van de bedrijfsvoering is van belang te realiseren dat het NRGD een beperkte omvang heeft (10 fte). Het NRGD doet recht aan de algemeen gestelde algemene beleidsdoelen binnen de mogelijkheden die een kleine organisatie heeft.

Wij trachten in het kader van integriteit een open cultuur te creëren waarin men zich kan uitspreken. De voorzitter van het College is een dag per week aanwezig en kan eventuele signalen opvangen van het tegendeel. Tevens heeft het NRGD een externe coach die laagdrempelig benaderbaar is en ook regelmatig op eigen initiatief contact heeft met medewerkers. Rollen zijn duidelijk gescheiden: toetsingen van aanvragers vinden plaats door onafhankelijke commissies; het College besluit op aanvragen. Het Bureau legt in het kader van governance verantwoording af op de verschillende aspecten.

Het NRGD zal verder in 2023 – in het kader van continue zelfreflectie - een aantal organisatieprocessen evalueren en/of doorontwikkelen, waarbij onder andere gekeken wordt naar de toetsingsprocedure, de organisatiestructuur en de communicatiestrategie.

Het NRGD heeft zijn financieel en inkoopbeheer in 2023 op orde. Voor het financieel beheer werken wij samen met andere onafhankelijke JenV-organisaties. Voor inkoop maken wij waar mogelijk gebruik van mantelovereenkomsten. Het NRGD voldoet aan de Wet Normering Topinkomens. 

Na invoeren van een zaaksysteem is het vanaf 2022 mogelijk om een aanvraag online in te dienen. In 2023 staat de verdere uitrol van Mijn NRGD-portaal en DigiD op de agenda, zullen we (blijven) voldoen aan de toegankelijkheidseisen en de implicaties van de Wet Digitale Overheid.

De externe Functionaris Gegevensbescherming (FG) adviseert gevraagd en ongevraagd over AVG-aangelegenheden. De FG maakt een stand van AVG, welke wordt gepubliceerd.

Het NRGD moet mede door zijn beperkte omvang structureel kunnen inspelen op ontwikkelingen (wendbaarheid). Zo kent de organisatie zo min mogelijk functiespecialisatie en organisatielagen. Medewerkers krijgen ruim de mogelijkheid zich door te ontwikkelen. Jaarlijks worden de werkzaamheden opnieuw verdeeld. Ook kan men ruimschoots opleidingen volgen. Twee keer per jaar vindt een voortgangsgesprek plaats waarvan één voor opname in P-Direkt. 

Het lidmaatschap van een samenwerkingsverband van een 40-tal kleinere uitvoeringsorganisaties (KleinLef) leidt ook tot deelname aan verschillende projecten en een netwerk voor kennisuitwisseling.

Hybride werken is gebruikelijk geworden. Deze manier van werken zorgde ervoor dat de toetsingen en het openen van nieuwe gebieden, ook tijdens Covid-19, mogelijk is gebleven. De invulling van deze manier van werken blijft echter zoeken; welke invulling geef je aan deze wijze van werken en aan welke voorwaarden moet worden voldaan. Zeker in het geval van een kleine organisatie als het NRGD wordt het ontbreken van collegiaal contact snel gemist. Digitale overleggen zijn soms minder effectief en minder efficiënt dan we zouden willen. Sommige processen vereisen vaak verdieping en intermenselijk contact, hetgeen digitaal niet altijd mogelijk is. In 2023 blijft het NRGD zoeken naar de balans.

Wij verwachten vooralsnog geen wijzigingen in de huisvesting. De locatie is up-to-date, centraal gelegen, goed bereikbaar met het OV en past bij de onafhankelijke positie. De effecten van hybride werken zijn nog niet in te schatten.

Begroting 2023

KOSTENPLAATSEN * €1000	2021: REALISATIE	2022: BUDGET €1968*	2023: VERWACHT BUDGET €2170**
Kostenplaats Bureau
Personeel	963	961	1052
Overige kantoorkosten	578	607	686
Totaal Bureau	1541	1568	1738
Kostenplaats Commissies
Commissies	376	358	400
Totaal Commissies	376	358	400
Kostenplaats projecten
ISO/NEN	8	20	12
Congressen/symposia	49	22	20
Totaal projecten	57	42	32
Totaal	€1974	€1968	€2170

_{* In de loop van 2022 is dit bedrag verhoogd naar 2170 i.v.m. loon en prijsstijging en projectgelden ter hoogte van 125.000. Deze laatste ophoging is nog niet finaal toegekend.
** Eventuele wijzigingen ten gevolge van loon- en prijsstijgingen in 2023 zijn vooralsnog niet in te schatten.} 

Risicoanalyse

Verhoging ICT kosten en energiekosten

De ICT kosten stijgen al jaren. Deels komt dit door uitbreiding met applicaties, maar ook vooral door toenemende eisen aan security. Deze groei is tot op heden binnen de begroting verwerkt, echter bij een gelijkblijvende stijging zal dit in de toekomst uitdagend worden.

Voor wat betreft de energiekosten ziet het NRGD vooralsnog geen risico in de verwachte verhoging van de energiekosten. Dit kan mogelijk anders worden mocht het excessief zijn.